اعتبارسنجی رهیافت های کشف استدلالی غرض سوره های قرآن

Authors

محمد خامه گر

دانشجوی دکتری دانشگاه فردوسی مشهد حسن نقی زاده

دانشیار دانشگاه فردوسی مشهد محمدعلی رضایی کرمانی

دانشیار دانشگاه فردوسی مشهد

abstract

در میان مفسرانی که به وجود غرض واحد در هر سوره اعتقاد دارند، دو رویکرد توصیفی و استدلالی برای شناسایی غرض سوره وجود دارد. در رویکرد استدلالی، مفسر تلاش می کند با تکیه بر شواهد درون متنی و برون متنی، غرض سوره را کشف نموده، کیفیت راهیابی خود را به غرض سوره به طور مستدل و ضابطه مند بیان نماید. مفسرانی که برای کشف استدلالی غرض سوره ها تلاش کرده اند، از شش رهیافت مختلف در این مسیر استفاده کرده اند. در این نوشتار نگارنده تلاش می کند با ارزیابی و اعتبارسنجی رهیافت های مختلف، میزان اعتبار هر رهیافت را در فرآیند کشف غرض سوره مشخص نماید و در انتها رهیافتی جامع برای کشف غرض سوره های قرآن پیشنهاد می نماید.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

اعتبارسنجی رهیافت‌های کشف استدلالی غرض سوره‌های قرآن

در میان مفسرانی که به وجود غرض واحد در هر سوره اعتقاد دارند، دو رویکرد توصیفی و استدلالی برای شناسایی غرض سوره وجود دارد. در رویکرد استدلالی، مفسر تلاش می‌کند با تکیه بر شواهد درون‌متنی و برون‌متنی، غرض سوره را کشف نموده، کیفیت راهیابی خود را به غرض سوره به‌طور مستدل و ضابطه‌مند بیان نماید. مفسرانی که برای کشف استدلالی غرض سوره‌ها تلاش کرده‌اند، از شش رهیافت مختلف در این مسیر استفاده کرده‌‌اند....

full text

نقش سیاق و عناصر درون‌متنی در کشف غرض سوره مریم

تبیین هدف کلی سوره و کشف محور اصلی سوره­های قرآن یکی از مباحث مهم در تفسیر آنهاست که از دیرباز مورد توجه اندیشمندان اسلامی قرار گرفته است. مطالعه حاضر با رویکرد کشف غرض سوره مریم، سعی در یافتن الگویی برای تبیین غرض اصلی سوره­های قرآن کریم دارد. در این راستا، این مقاله به روش توصیفی- تحلیلی، ابتدا دیدگاه­های مفسران درباره هدف سوره مریم را مورد بازخوانی قرار داده است. در ادامه با بررسی سیاق سوره ...

full text

کشف استدلالی ترتیب نزول سوره فتح با روش روایی- اجتهادی

قرآن‌پژوهان و مفسران برای کشف ترتیب نزول سوره‌های قرآن، دو روش دارند: یکی روش اجتهادی محض که بدون توجه به روایات ترتیب نزول و براساس ویژگی های ظاهری یا محتوایی سوره‌ها ترتیب نزول آن‌ها را مشخص می کنند؛ دوم روش روایی محض که روش رایج متقدمان بوده است. در این روش برای شناسایی ترتیب نزول سوره‌های قرآن، به نقل روایات ترتیب نزول بسنده می‌کردند. در این نوشتار برای نخستین بار روش جدیدی را به نام روش رو...

full text

بررسی نظم در سوره های قرآن: کوششی در جهت کشف نظم در سوره یاسین

نظم (سازمان دهی/ترتیب/چینش) آیات در قرآن کریم با رویکردها، مدل ها و روش های گوناگون بررسی شده است. در این بررسی ها نظم، بیشتر به چینش الفاظ در یک آیه توجه دارد و برای پاسخ به این پرسش است که چرا این چینش واژگان در آیه، بهترین چینش است و طبیعتی اعجازگون دارد. هم چنین  گاه به چرایی چینش یک آیه پس از آیه ای دیگر، پرداخته شده است. نوشتار حاضر الگویی نوین را به منظور تحول مطالعه نظم قرآن پیشنهاد می ...

full text

کشف تناسب اسماء الحسنی در غرض سور مفتوحه با واو سوگند در جزء سی‌ام قرآن کریم

کشف تناسب میان آیات از موضوعات مهم در عرصه مطالعات علوم قرآنی است که در فهم مراد خداوند از نزول آیات و سور مؤثر است، به همین دلیل مفسران و دانشمندان علوم قرآنی از دیرباز به کشف این ارتباط اهتمام ورزیده­اند. با این وجود ویژگی­های خاص این موضوع و گستردگی دامنه این مبحث سبب شده، تبیین موضوع تناسب اسماء الحسنی هر سوره با محوریت غرض آن سوره با ابهاماتی مواجه شود. نوشتار حاضر این نوع از تناسب را در س...

full text

تحلیل شیوه های بیان استدلالی در آیات تربیتی قرآن

قرآن کتاب تربیت انسان است. از این‌رو یکی از اصلی‌ترین زمینه‌های پژوهش در قرآن، بررسی رویکرد تربیتی آن است. از آنجا که شیوه ‌بیان آموزه‌های تربیتی، در اثرپذیری مخاطب نقش اساسی دارد، قرآن کریم شیوه‌های متنوع بیانی را به کار بسته است. در این پژوهش با روش تحلیلی توصیفی شاخص‌ترین آموزه های تربیتی به شیوه‌ استدلالی استخراج شده است. تعالیم تربیتی قرآن ضمن توجه به عقل و منطق مخاطب، انواع استدلال شامل ق...

full text

My Resources

Save resource for easier access later


Journal title:
فصلنامه علمی پژوهشی پژوهشهای قرآنی

جلد ۲۱، شماره ۷۹، صفحات ۴-۲۵

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023